వక్ఫ్ బిల్లు దేశంలో వివాదాస్పద అంశంగా మారింది. సమాజంలోని కొన్ని వర్గాల్లో ఈ బిల్లు ఆందోళ నలను రేకెత్తిస్తోంది. ఈ బిల్లు ప్రధానంగా వక్ఫ్ ఆస్తుల నిర్వహణ, నియంత్రణతో వ్యవహరిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో మతపరమైన లేదా దాతృత్వ ప్రయోజనాల కోసం విరాళంగా ఇచ్చిన ఆస్తులు, భూమిహక్కులపై ఈ బిల్లు రాజ్యాంగ నిబంధనలు, మతపరమైన స్వయంప్రతిపత్తిపై చర్చలను రేకెత్తించింది. 

వక్ఫ్ చట్టం భారతదేశంలో వక్ఫ్ ఆస్తుల నిర్వహణను నియంత్రిస్తుంది. ఈ ఆస్తులను పర్యవేక్షించడానికి, నిర్వహించడంతోపాటు లబ్ధిదారులకు సేవ చేస్తా యని నిర్ధారించుకోవడానికి ఈ చట్టం వక్ఫ్ బోర్డుల ఏర్పాటుకు అనుమతిస్తుంది. అయితే, గత కొన్నేళ్లుగా వక్ఫ్ ఆస్తులపై ఆరోపణలు రావడంతో ఆస్తుల సంరక్షణ కోసం, సంస్కరణల కోసం కొన్ని వర్గాల వాళ్లు డిమాండ్ చేయడం మొదలుపెట్టారు. ప్రస్తుత సవరణల ద్వారా వక్ఫ్ చట్టం దుర్వినియోగం కాకుండా నిరోధించడానికి, వక్ఫ్ ఆస్తుల నిర్వహణను క్రమ బద్ధీకరించడానికి ప్రభుత్వం కృషి చేసింది. అయితే, ఈ సవరణలు ముస్లిం సమాజానికి సంప్రదాయంగా వస్తున్న హక్కులను ఉల్లంఘిస్తాయని, తమ ఆస్తులను దోచుకోవడానికి బీజేపీ ప్రభుత్వం కుట్ర చేస్తున్న దని ముస్లిం వర్గాలు ఆరోపిస్తున్నాయి. 

ఆస్తుల వివరాలు

మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వశాఖ ప్రకారం దేశవ్యాప్తంగా సుమారు 8 లక్షల వక్ఫ్ ఆస్తులు విస్తరించి ఉన్నాయి. ఇందు లో దాదాపు 6 లక్షల ఎకరాల భూమి ఉంది. వక్ఫ్ బోర్డు సుమారు రూ.1.2 లక్షల కోట్ల విలువైన ఆస్తులను పర్యవేక్షిస్తోంది. వక్ఫ్ ఆస్తుల్లో అనేకం ఆక్రమణలకు గురయ్యాయి. 2009లో వక్ఫ్ ఆస్తులపై జాయింట్ పార్లమెంటరీ కమిటీ(జేపీసీ) నివేదిక ప్రకారం దాదాపు 70 శాతం వక్ఫ్ ఆస్తులు ప్రైవేట్ వ్యక్తులు, ప్రభుత్వ సంస్థ లు, ఇతర కార్పొరేట్ సంస్థల ఆక్రమణకు గురయ్యాయి. దీనిని అడ్డుకోవడానికి చట్టపరమైన జోక్యం అవసరమని బీజేపీ ప్రభుత్వం వాదిస్తోంది. 

వక్ఫ్ బోర్డులకు జవాబుదారీతనం, పారదర్శకత లేదనే నిర్ణయానికి వచ్చిన బీజేపీ ప్రభుత్వం వక్ఫ్ చట్టానికి సవరణల కోసం పట్టు పట్టింది. వక్ఫ్ ఆస్తులను మతపరమైన ఉద్దేశానికి విరుద్ధంగా కొందరు దుర్వినియోగం చేస్తున్నారని బీజేపీ నాయకులు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. చట్టంలో సవరణల ద్వారా వక్ఫ్ ఆస్తులను కఠినమైన చట్టం పరిశీలనలోకి తీసుకురావాలని ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. అయితే, విమర్శకులు ప్రభుత్వ వైఖరిని మైనారిటీల హక్కులను నీరుగార్చే ప్రయత్నంగా చూస్తున్నారు. కొంతమంది రాజకీయ పరిశీలకు లు దేశంలో మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి కోసం భూములను స్వాధీనం చేసు కోవడానికి ప్రభుత్వం మార్గం సుగమం చేసుకుంటున్నదనీ వాదిస్తున్నారు. 

ప్రభుత్వంపై ఆరోపణలు

ముస్లిం సంస్థలు, పండితులు ప్రభు త్వం ప్రతిపాదించిన సవరణలను తీవ్రం గా వ్యతిరేకించారు. వాటిని మత స్వయంప్రతిపత్తిపై దాడిగా పేర్కొన్నారు. ఈ మార్పులు తమ సొంత ఆస్తులపై సమాజ నియంత్రణను తగ్గిస్తాయని ఆల్ ఇండి యా ముస్లిం పర్సనల్ లా బోర్డుతోపాటు వక్ఫ్ బోర్డు సభ్యులు ఆందోళన వ్యక్తం చే శారు. వక్ఫ్ ఆస్తులు మతపరమైన ప్రయోజనాల కోసం ఉద్దేశించినవి, అందువల్ల రాష్ట్ర జోక్యానికి లోబడి ఉండకూడదని అనేక ముస్లిం వర్గాలు వాదిస్తున్నాయి. పట్టణ ప్రాంతాల్లో ఉన్న వక్ఫ్ ఆస్తులను వాణిజ్య ప్రయోజనాల కోసం ప్రభుత్వం స్వాధీనం చేసుకుంటుందనే భయం ప్రధానంగా ముస్లిం సమాజంలో ఉంది. అనేక హిందూ ఆలయ ట్రస్టుల ఆస్తులు స్వతంత్రంగా ఉన్నప్పటికీ ప్రభుత్వం వక్ఫ్ ఆస్తులనే లక్ష్యంగా చేసుకుందని కూడా కొందరు విమర్శిస్తున్నారు. అంతేకాక, వక్ఫ్ చట్టానికి సవరణలు రూపొందించేందుకు ప్రభుత్వం ముస్లిం సంస్థలను తగినంతగా సంప్రదించలేదని కూడా ఓ వర్గం ఆరోపిస్తోంది.

రాజ్యాంగం ఏం చెబుతోంది?

భారత రాజ్యాంగం మతస్వేచ్ఛను సమర్థిస్తుంది. ఇదే సమయంలో ప్రజాసంక్షే మం కోసం మతసంస్థలను నియంత్రించడానికి ప్రభుత్వాలకు అనుమతిస్తుంది. ఆర్టికల్ మైనార్టీ వర్గాలు ఆస్తి నిర్వహణతోసహా వారి సొంత వ్యవహారాలను నిర్వహించుకునే హక్కుకు హామీ ఇస్తున్నది. ఆర్టికల్ మైనార్టీ వర్గాలు సొంతంగా సంస్థలను స్థాపించుకోవడానికి, నిర్వహించుకోవడానికి అనుమతి స్తుంది. ఆర్టికల్ చట్టం ముందు అంద రూ సమానమే అనే విషయాన్ని స్పష్టంచేస్తున్నది. అయితే, ఇతర మతసంస్థలకు స్వయంప్రతిపత్తిని అనుమతిస్తూ వక్ఫ్ ఆస్తులను లక్ష్యంగా చేసుకోవడం ద్వారా ప్రభుత్వం రాజ్యాంగాన్ని ఉల్లఘిస్తోందని విమర్శకులు వాదిస్తున్నారు. ఆర్టికల్ 300 చట్టపరమైన సమర్థన లేకుండా ఎవరూ కూడా తమ ఆస్తిని కోల్పోకూడదని చెబుతోంది. ఈ క్రమంలో వక్ఫ్ ఆస్తు లను ప్రభావితం చేసే సవరణలు ఈ రా జ్యాంగ హామీలకు అనుగుణంగా ఉండాలని న్యాయ నిపుణులు పేర్కొంటున్నారు. 

సమతుల్య విధానం అవసరం

వక్ఫ్ సవరణ బిల్లులో సమతుల్య విధానం అవసరం. పారదర్శకత, జవాబుదారీతనం దృష్ట్యా వక్ఫ్ ఆస్తుల విషయం లో ప్రభుత్వం విధానం సమర్థనీయమే. అయితే, మతపరమైన స్వయంప్రతిపత్తికి సంబంధించిన ఆందోళనలను కూడా పరిష్కరించాల్సిన అవసరం ఉంది. రాజ్యాంగ విలువలకు అనుగుణంగా వక్ఫ్ సమస్యకు పరిష్కారాన్ని కనుగొనడానికి ప్రభుత్వం, ముస్లిం సంస్థల మధ్య నిర్మాణాత్మక సంభాషణ అవసరం. దుర్వినియోగమే నిజమైన సమస్య అయితే సంస్కరణలు వక్ఫ్ ఆస్తులను వేరు చేయడానికి బదులుగా అన్ని మతపరమైన అంశాల్లో సమా నత్వాన్ని అమలు చేయాలి. అలాగే, సరైన సంప్రదింపులు, పరిహారం లేకుండా వక్ఫ్ ఆస్తులను వినియోగించుకోవడానికి వీలు లేకుండా చట్టపరమైన రక్షణలు ఉండాల్సిన అవసరం ఉంది. 

వ్యాసకర్త : డాక్టర్ కోలాహలం రామ్‌కిశోర్, సెల్: 9849328496